ΒΑΣΙΛΙΚΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Το χωριό Βασιλικά είναι ημιορεινό χωριό και χωροταξικά βρίσκετε προς το κέντρο και νότια του νησιού κοντά στον κόλπο Καλλονής, 38 περίπου χιλιόμετρα από την Μυτιλήνη. Είναι το πρώτο χωριό που συναντούμε πηγαίνοντας από την Μυτιλήνη προς τον Πολιχνίτο. Διοικητικά ανήκει στο Δημο Δυτικής Λέσβου στη Δημοτική Ενότητα Πολιχνίτου.

Ονομάστηκαν έτσι, γιατί σύμφωνα με την παράδοση το χωριό χτίσθηκε στα βυζαντινά χρόνια για να φιλοξενηθούν εξόριστοι βασιλείς. Στην αρχή η  Ειρήνη η Αθηναία και αργότερα ο Κωνσταντίνος ο Θ΄ ο Μονομάχος κ.α. Στην περιοχή  βρίσκονταν και βασιλικά κτήματα.

Το χωριό καταλήφθηκε από τους Τούρκους το 1463 και εγκαταλείφτηκε από αυτούς το 1913. Από το 1914 έως το 1919 κατοικήθηκε από  πρόσφυγες από τον Πόντο και μετά την μικρασιατική καταστροφή του 1922 εγκαταστάθηκαν στο χωριό περίπου 30 οικογένειες προσφύγων.

Τα Βασιλικά είναι ξακουστά για τα μεταλλεία λευκόλιθου, που σήμερα δεν είναι υπό εκμετάλλευση και για το “Πυρραίον Ορος” ή “Πιτυώδες” όπως το ονομάζει ο Θεόφραστος, δηλαδή το πευκοδάσος τους.  Η εξόρυξη του ορυκτού γινόταν μέσα από διάφορες γαλαρίες που είχαν ανοιχθεί σε διάφορα σημεία μέσα στο δάσος. Μετά την εξόρυξη, και τον καθαρισμό του πετρώματος από περιττές προσμίξεις ο λευκόλιθος φορτωνόταν σε βαγόνια και μεταφερόταν μέσω ενός εναέριου συστήματος από το βουνό στην θάλασσα στον κόλπο της Καλλονής, και συγκεκριμένα στην περιοχή Άγιος Παύλος. Εκεί αφού έμπαινε σε μαούνες, γινόταν η μεταφόρτωσή του σε μικρομεσαία πλοία. Τα μεταλλεία του χωριού άρχισαν να λειτουργούν προπολεμικά την δεκαετία του 30 και έφθασαν να απασχολούν μεγάλο αριθμό εργατών και εργατριών.

Κοντά στο χωριό Βασιλικά και πλησίον της περιοχής Αχλαδερή βρίσκεται βυθισμένη στον κόλπο της Καλλονής η αρχαία Πύρρα. Η Πύρρα καταποντίστηκε, ως λέγεται από σεισμό κατά το έτος 231 π.X. Στον βυθό της θάλασσας φαίνονται λιμενικά έργα, αρχαία και βυζαντινά λείψανα οικισμών και ναών που ελκύουν την περιέργεια αλλά και το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων.

Στα Βασιλικά υπάρχει ο Ιερός Ναός Γενεθλίων της Θεοτόκου Βασιλικών

ΠΑΡΑΛΙΕΣ – ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Η διαδρομή από την Μυτιλήνη προς το χωριό είναι μαγευτική μέσα σε ένα δάσος από υψηλά πεύκα, ελιές πλατάνια και άλλα δένδρα. Το χωριό διαθέτει ένα αρκετά μεγάλο κάμπο που ποτίζεται με τρεχούμενο νερό. Στην παραλία του κάμπου (Σκάλα Βασιλικών – δηλ. το επίνειο του χωριού), βρίσκεται και το παρεκκλήσιο του Αγίου Παύλου που πιστεύεται, ότι εκεί πρωτοβγήκε ο Απόστολος των Εθνών, για να κηρύξει στους Λέσβιους, τον λόγο του Θεού. Εκεί λειτουργούν γραφικά ψαροταβερνάκια που διαθέτουν πάντα φρέσκο ψάρι.

Είναι επίσης σπάνιας ομορφιάς και οι καταρράκτες της περιοχής της Μάκρης.

Στην περιοχή της Αρχαίας Πύρρας, σήμερα εκτείνεται το μεγάλο αγρόκτημα-κληροδότημα του Απόστολου Σημαντήρη, που ανήκει στα Φ.Κ.Μ., όπου υπάρχουν εγκαταστάσεις της πρώην Γεωργικής Σχολής, στάβλοι, κατοικίες, αρχοντικά και όπου γίνονται με μεγάλη επιτυχία βιολογικές καλλιέργειες, ιδίως ελαίων και ελαιόλαδου.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ

 Ελαιουργία, αλιεύματα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ – ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Α. Παναγίας (Γενέθλια Θεοτόκου)

Β. Περιφορά του βοδιού στης 17 Αυγούστου