ΠΛΩΜΑΡΙ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Το Πλωμάρι ανήκει στο Δήμο Μυτιλήνης και βρίσκεται στα νότια παράλια του νησιού και θεωρείται παραδοσιακός οικισμός. Χτίστηκε στη σημερινή του θέση γύρω στο 1842, όταν εξέλιπε ο φόβος των πειρατών και διασχίζεται από τον χείμαρρο Σεδούντα. Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου χτισμένος το 1847. Σήμα κατατεθέν του οικισμού ο πλάτανος της κεντρικής πλατείας, που όπως λέγεται φυτεύτηκε το 1813.

Αποτελεί και λιμάνι με αρκετή τουριστική κίνηση. Τα τελευταία χρόνια λειτουργεί και μικρή μαρίνα δυναμικότητας 60 σκαφών. Έχει καταγραφεί σαν η πατρίδα του ούζου και του σαπουνιού. Ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική και τη ρυμοτομία του, καθώς και για το πλήθος των παλιών βιομηχανικών του κτιρίων (ελαιοτριβείων, σαπωνοποιείων, ταρσανάδων κ.τ.λ.). Η παραγωγή του φημισμένου ούζου γινόταν αρχικά σε μικρά τοπικά αποστακτήρια, (που τα αποκαλούσαν “ρακαριά”). Μετά τα τέλη του 19ου αιώνα αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα οι ποτοποιίες, όπως και οι σαπωνοποιίες και αναδείχτηκαν σε σημαντικές βιοτεχνίες με αξιόλογη παραγωγή προς εξαγωγή, δίνοντας ώθηση στον πρωτογενή τομέα του νησιού της Λέσβου εν γένει.

Το Πλωμάρι γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη τον 19ο αιώνα, τόσο σε ό,τι αφορά το εμπόριο όσο και τη βιομηχανία μέχρι τη Μικρασιατική καταστροφή οπότε έχασε τη δυνατότητα συναλλαγών με τα τουρκικά παράλια. Σήμερα λειτουργούν τέσσερις ποτοποιίες που παράγουν το φημισμένο, μυρωδάτο και γλυκόπιοτο Πλωμαρίτικο ούζο.

Δέκα χιλιόμετρα βορειότερα βρίσκεται το Μεγαλοχώρι – το παλιό Πλωμάρι – πατρίδα του σοφού Βενιαμίν του Λεσβίου. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα υπόλοιπα ορεινά χωριά της Επαρχίας Πλωμαρίου. “Τα Πλωμαριτοχώρια”, όπως είναι γνωστά, είναι γραφικοί οικισμοί χτισμένοι κι αυτοί στις πλαγιές του Ολύμπου, ανάμεσα στα πεύκα. Το Παλαιοχώρι, το Νεοχώρι, η Πλαγιά, ο Τρίγωνας, το Ακράσι και το Αμπελικό προσφέρουν στον επισκέπτη έναν κόσμο γαλήνης και φυσικής ομορφιάς.

ΠΑΡΑΛΙΕΣ – ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Πυρήνας της πολιτιστικής ζωής της πόλης, είναι το “Πολύκεντρο”, παλιό σαπωνοποιείο που στεγάζει αίθουσα εκδηλώσεων, συνεδρίων, μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις. Φέρνει το όνομα «Βενιαμιν ο Λέσβιος» προς τιμήν του μεγάλου Διδασκάλου του Γένους, που γεννήθηκε στο Μεγαλοχώρι της επαρχίας Πλωμαρίου.

Λίγο έξω από το Πλωμάρι, στον Κάμπο Πλαγιάς, στο αποστακτήριο του Ούζου Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτη λειτουργεί Μουσείο Ούζου, με την ονομασία «Ο Κόσμος του Ούζου». Οι επισκέπτες, έχουν την ευκαιρία, να μάθουν για την ιστορία του Ούζου, να αγγίξουν και να μυρίσουν βότανα και καρπούς της Λεσβιακής γης, συστατικά του Ούζου Πλωμαρίου, να περιπλανηθούν στο χώρο της εμφιάλωσης και να παρακολουθήσουν από κοντά όλη την ιεροτελεστία της απόσταξης που γίνεται παραδοσιακά σε 18 μικρούς χειροποίητους χάλκινους άμβυκες. Παράλληλα μπορούν να γευτούν το Ούζο Πλωμαρίου Ισιδώρου Αρβανίτου παίρνοντας μέρος σε γευσιγνωσίες, ενώ στο χώρο, υπάρχει και μια αξιόλογη συλλογή μουσειακών αντικειμένων.

Στο Πλωμάρι επίσης, λειτουργεί “Μουσείο Ούζου”, στις εγκαταστάσεις της ποτοποιίας Βαρβαγιάννη, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει παλιούς αποστακτήρες και άλλα σύνεργα του τρόπου παραγωγής του προϊόντος, καθώς και έγγραφα δηλωτικά των τρόπων εμπορίας και των αγορών στις οποίες εξαγόταν.

Στο Πολύκεντρο του Δήμου (το ανακαινισμένο και μετασκευασμένο πρώην σαπωνοποιείο Πούλια) λειτουργεί “Μουσείο Σαπουνιού”, όπου εκτίθενται όλα τα σύνεργα παρασκευής του προϊόντος, ετικέτες από διάφορες μάρκες λεσβιακών σαπουνιών, καθώς και η εμπορική αλληλογραφία των ιδιοκτητών του σαπωνοποιείου με αγορές του εξωτερικού. Τέλος, στον ίδιο χώρο λειτουργεί και μόνιμη έκθεση φωτογραφικού υλικού για τα πλεούμενα του Πλωμαρίου, μια και η περιοχή είχε έναν αξιόλογο εμπορικό στόλο, με τον οποίο οι πλοιοκτήτες του Πλωμαριού όργωναν το Αιγαίο και τη Μεσόγειο και έφταναν ως τη Μαύρη Θάλασσα.

Σήμερα το Πλωμάρι αποτελεί έναν αξιόλογο και δημοφιλή τουριστικό προορισμό με πολλά ξενοδοχειακά συγκροτήματα, καταστήματα, ταβέρνες, καφετέριες και μαγαζιά με τουριστικά είδη. Οι παραλίες της περιοχής είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς. Η παραλία του Αγίου Ισιδώρου Πλωμαρίου βρίσκεται λίγο πιο έξω από το χωριό και είναι μία από τις μεγαλύτερες και καθαρότερες παραλίες της Λέσβου. Με το ψιλό χαλίκι της, την οργανωμένη παραλία και με την εγγύηση της Γαλάζιας Σημαίας, αποτελεί την ιδανική επιλογή για τους λουόμενους. Στην περιοχή ξεχωρίζουν επίσης οι ακρογιαλιές της Μελίντας, το Αμμουδέλι, της Αγίας Βαρβάρας και της Δρώτας.

Δυτικά της Μελίντας που βρίσκεται στα έξι χιλιόμετρα δυτικά του Πωλμαρίου, ακολουθώντας ένα μονοπάτι που παλιά μόνο οι ντόπιοι ξέραν καλά, μπορείτε να φτάσετε μέχρι τη Κρυφή Παναγιά. Ένα τοπίο μοναδικό, ένα μέρος επιβλητικό. Απότομα βράχια που στις ρίζες τους αναβλύζουν ζεστά νερά, αντικατοπτρίζονται μέσα στο γαλαζοπράσινο του Αιγαίου, κρύβοντας διακριτικά την εικόνα της Παναγιάς που βρήκε καταφύγιο στην εγκοπή τούτου του βράχου. Το ξωκλήσι αυτό είναι κρυμμένο εξ ολοκλήρου στην ευρύχωρη σπηλιά ενός βράχου, γιαυτό καλύτερος ίσως τρόπος για να επισκεφτείτε τη Κρυφή Παναγιά είναι να φτάστε μέχρι εκεί απ’ τη θάλασσα με τη βοήθεια κάποιου πλεούμενου.

Σύμφωνα με την παράδοση, αφού κρύφτηκε εκεί μία κοπέλα με το παιδί της, κυνηγημένη από τους Τούρκους με άλογα (γι’ αυτό και στο πανηγύρι συνηθίζουν να κατεβαίνουν με άλογα οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου) σώθηκε και έταξε στην Παναγιά τη σπηλιά αυτή να την κάνει εκκλησία. Επίσης, σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλοί Έλληνες της Μικράς Ασίας βγήκαν στην περιοχή αυτή με τις βάρκες τους μετά την καταστροφή, και την έχουν ως προστάτιδά τους.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ

Ούζο, ελαιόλαδο, λαδοτύρι, γαλακτοκομικά προϊόντα, ελιές και χειροποίητα αναμνηστικά.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ – ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων με σημαντικότερη τη “Γιορτή του Ούζου”, τη Ναυτική εβδομάδα και τα “Βενιαμίνεια”. Το πανηγύρι του Πλωμαρίου είναι στις 6.12 του Αγίου Νικολάου Πολιούχου του χωριού.

ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Ο Φορέας Ανάπτυξης Πλωμαρίου είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που σκοπό έχει την προβολή και ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Πλωμαρίου Λέσβου.

Δημιουργήθηκε από μια ομάδα ενεργών πολιτών που μετά από ένα χρόνο δράσεων , σαν «Εθελοντές Πλωμαρίου», ένωσαν τις δυνάμεις τους τον Φεβρουάριο 2013, με επαγγελματίες και συλλόγους της περιοχής καθώς και φίλους του Πλωμαρίου, Έλληνες και μη, για πιο αποτελεσματική επέμβαση στα δρώμενα της περιοχής, για ένα καλλίτερο Πλωμάρι για τους κατοίκους του και τους επισκέπτες του.