ΜΑΝΤΑΜΑΔΟΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Σε απόσταση 38 χιλ. βόρεια της Μυτιλήνης βρίσκεται ο Μανταμάδος που ανοίκει στον Δήμο Δυτικής Λέσβου. Γνωστός σε όλη τη χώρα για το Μοναστήρι του Ταξιάρχη, για τη μεγάλη και σπουδαία παράδοσή του στην τέχνη της κεραμικής καθώς και για τα φημισμένα γαλακτοκομικά του προϊόντα. Το ορεινό χωριό της Β.Α. Λέσβου με ιστορία και πολιτιστική παράδοση, συνδέεται άμεσα με το ιερό προσκύνημα του Ταξιάρχη Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Μονή Ταξιάρχη Μιχαήλ
Η παράδοση το θέλει Βυζαντινό μοναστήρι που ερημώθηκε σε απροσδιόριστη εποχή για να λειτουργήσει αργότερα και μέχρι σήμερα, ως ενοριακός ναός. Αποτελεί μεγάλο προσκύνημα ενώ οφείλει την αίγλη του στη θαυματουργή ανάγλυφη εικόνα του αρχαγγέλου Μιχαήλ, μία από τις ελάχιστες ανάγλυφες εικόνες σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο. Ο θρύλος τη θέλει πλασμένη από χώμα και αίμα. Πριν πολλούς αιώνες, η μονή δέχτηκε την επιδρομή Σαρακηνών πειρατών, οι οποίοι κατάσφαξαν τους μοναχούς, με εξαίρεση ένα νέο δόκιμο καλόγερο, ο οποίος πρόλαβε να κρυφτεί στην οροφή της εκκλησιάς. Από κει είδε μετά το μακελειό τη μορφή του Αρχάγγελου να φτερουγίζει πάνω από τα πτώματα των μοναχών. Παίρνοντας χώμα και το αίμα τους έφτιαξε τη μορφή του Ταξιάρχη όπως πρόλαβε να την αντικρύσει, πριν εκείνος φτερουγίζει με δύναμη για να τιμωρήσει με θάνατο τους πειρατές. Από τότε είναι προστάτης και πολιούχος του Μανταμάδου αλλά κι ολόκληρου του νησιού.

Μέχρι σήμερα η εικόνα προκαλεί δέος με το αυστηρό ύφος του Αρχαγγέλου, τα μεγάλα μάτια και το μαύρο – από το χρόνο και τη λειτουργική χρήση – χρώμα, με το μεγάλο πρόσωπο, τη φοβερή ρομφαία και τα επιχρυσωμένα φτερά. Μπροστά της, οι πιστοί εναποθέτουν μέχρι σήμερα ως τάματα σιδερένια παπούτσια, απόρροια της παράδοσης που θέλει τον αρχιστράτηγο να τα φορά τις νύχτες.

Ιερός Ναός Αγίου Βασιλείου
Στην πλατεία του χωριού, βρίσκεται άλλος ένα ναός αυτός του Αγίου Βασιλείου με ξυλόγλυπτο τέμπλο, που κατασκευάστηκε το 1750

Ιερός Ναός Αγίου Στεφάνου
Σταυροειδής βασιλική μικρών διαστάσεων χτισμένη κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους σε έναν κατάφυτο ελαιώνα. Αρχικά σκεπαζόταν με τρούλο, ο οποίος κατέρρεύσε στα μέσα του 19ου αιώνα και ανακατασκευάστηκε από τους κατοίκους της περιοχής, με την τοποθέτηση ξύλινων δοκών και κάλυψη με κεραμίδια. Στην ανατολική πλευρά ξεχωρίζουν οι τρεις μικρές ημικυκλικές αψίδες του Ιερού, ενώ «τυφλά» αψιδώματα διακοσμούν το βόρειο και νότιο τοίχο.

ΠΑΡΑΛΙΕΣ – ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Παραθαλάσσιες περιοχές είναι η «Πεδή», ο «Άγιος Στέφανος», ο «Παλιός» και λίγο βορειότερα το “Γενί Λιμάνι” και τα «Τσόνια» όπου μπορεί να κολυμπήσει και κατόπιν στα γραφικά ταβερνάκια να χαλαρώσει και να πιει το ούζο του!

Καταρράκτης Μαν Κάτσα

O καταρράκτης Μαν’ Κάτσα σχηματίζεται στο ρέμα του Ασπροπόταμου κοντά στον οικισμό της Πεδής. Τα νερά του Ασπροπόταμου πέφτουν απότομα από ένα γκρεμό ύψους 15 περίπου μέτρων σχηματίζοντας μία φυσική εκβάθυνση. Η ονομασία του, που σημαίνει «μανιασμένη σάρκα», προήλθε από το θρύλο μιας βοσκοπούλας, που ζούσε παλιά στην περιοχή εκείνη μόνη της και παράσερνε σε «διονυσιακό» χορό, πάνω από τον καταρράκτη, τα αγροτόπαιδα της περιοχής. O καταρράκτης δημιουργήθηκε όταν ένα μεγάλο ρήγμα διέκοψε απότομα τη συνέχεια των πετρωμάτων ιγνιμβρίτη αλλά και της κοίτης του Ασπροπόταμου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία στο σημείο αυτό μιας εντυπωσιακής υδατόπτωσης.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ

Ονομαστά γαλακτοκομικά (γιαούρτι-φέτα-λαδοτύρι), ντόπια κρέατα και χειροποίητα κεραμικά σκεύη

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ – ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Η Μονή Ταξιάρχη Μιχαήλ γιορτάζει την Κυριακή των Μυροφόρων, με μεγάλο θρησκευτικό και εμπορικό πανηγύρι συνοδευόμενο με ζωοθυσία και κατόπιν παρασκευή του παραδοσιακού φαγητού «κισκέτς», το οποίο διανέμεται εθιμοτυπικά στους προσκυνητές οι οποίοι εξακολουθούν σε μεγάλο ποσοστό να έρχονται στον Άγιο με τα πόδια την παραμονή της γιορτής από χιλιόμετρα μακριά.

Την τελευταία δε 25ετία, η Κοινότητα Μανταμάδου σε συνεργασία με το Δήμο Δυτικής Λέσβου και το Ν.Π.Δ.Δ Πολιτισμού, Τουρισμού και Αθλητισμού του Δήμου Δυτικής Λέσβου διοργανώνουν στο Πολύκεντρο Μανταμάδου (Παλαιό ελαιτριβείο – Κτίριο του 1909) την Παλλεσβιακή Έκθεση Κεραμικής με τη συμμετοχή κεραμιστών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πρόκειται για μία μεγάλη γιορτή των κεραμιστών, με πανελλήνια αναγνώριση. Ως γνωστόν η Λέσβος έχει σπουδαία παράδοση στην κεραμική τέχνη με τα πιο γνωστά κέντρα αγγειοπλαστικής τον Μανταμάδο και την Αγιάσο.

ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΜΑΝΤΑΜΑΔΟΥ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

α. Σύλλογος Γυναικών Μανταμάδου

β. Ο φυσιολατρικός σύλλογος Μανταμάδου «Ηλιαχτίδα»

γ. Σύλλογος Μανταμαδιωτών Λέσβου “Ο ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ”